احادیث عیادت بیمار

احادیث عیادت بیمار

 

اسلام پس از آنکه عیادت از مریض را از حقوق واجب مسلمانان نسبت به یکدیگر شمرده و آن را وظیفه الهی - انسانی دانسته، جهت ایجاد انگیزه و تشویق مؤمنین به این کار، با بیان پاداشهای اخروی، عیادت کنندگان را به این فریضه مهم فرا می خواند

 در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که حضرت فرمودند:«من حق المسلم علی المسلم اذا لقیه ان یسلم علیه واذا مرض ان یعوده واذا مات ان یشیع جنازته; (1) از حقوق هر مسلمان بر مسلمان دیگر این است که هرگاه با او دیدار کند، بر او سلام کند و هرگاه مریض شود از او عیادت نماید و هرگاه از دنیا رفت، در تشییع جنازه اش شرکت کند .»

یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام به نام «معلی بن خنیس » می گوید: از حضرت سؤال کردم که حق مسلمان بر گردن مسلمان چیست؟ فرمود: هر مسلمان بر گردن برادر مسلمان خود هفت حق واجب دارد که همه آنها بر او واجب است و اگر چیزی از آن حقوق را تضییع نماید، از ولایت و بندگی خدا خارج می شود و خداوند از بندگی او بهره ای ندارد (بندگی خدا را نکرده است) . گفتم: فدایت شوم! آن هفت حق کدامند؟ فرمود: ای معلی! من نگران توام; می ترسم که اگر بگویم، آنها را مراعات نکنی و آنها را تباه سازی و نگه نداری و آنها را بدانی و به آنها عمل نکنی . گفتم: لاقوة الا بالله . فرمود: «... والحق السابع ان تبر قسمه وتجیب دعوته وتعود مریضه وتشهد جنازته واذا علمت ان له حاجة تبادره الی قضائها ... ; (2) ... و حق هفتم آن است که سوگندش را قبول کنی و دعوتش را بپذیری، از بیمارش عیادت کنی و در تشییع جنازه اش شرکت کنی و اگر می دانی که حاجتی دارد، برای برآوردن آن تلاش کنی ...»

 

اسلام پس از آنکه عیادت از مریض را از حقوق واجب مسلمانان نسبت به یکدیگر شمرده و آن را وظیفه الهی - انسانی دانسته، جهت ایجاد انگیزه و تشویق مؤمنین به این کار، با بیان پاداشهای اخروی، عیادت کنندگان را به این فریضه مهم فرا می خواند . امام صادق علیه السلام درباره ثواب عیادت از مریض می فرماید: «ایما مؤمن عاد اخاه فی مرضه فان کان حین یصبح شیعه سبعون الف ملک فاذا قعد عنده غمرته الرحمة واستغفروا له حتی یمسی وان کان مساء کان له مثل ذلک حتی یصبح; (3) هر مؤمنی که برادر مؤمنش را در بیماری اش عیادت کند، اگر صبح باشد هفتاد هزار ملک او را تشییع (بدرقه و همراهی) کنند و چون نزد او بنشیند رحمت [خدا] او را فرا گیرد و تا شب برای او استغفار کنند، و اگر شب باشد همین اجر تا صبح برای او خواهد بود .»

در روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که حضرت فرمودند: «اذا عاد الرجل اخاه المسلم مشی فی خرافة الجنة حتی یجلس فاذا جلس غمرته الرحمة فان کان غدوة صلی علیه سبعون الف ملک حتی یصبح; (4) هنگامی که انسان به عیادت برادر مسلمان خود می رود، در میان میوه های چیده نشده بهشتی راه می رود تا آن گاه که [نزد بیمار] بنشیند، و هنگامی که نشست، رحمت [خدا] او را فرا می گیرد . اگر صبح باشد تا صبح دیگر هفتاد هزار فرشته بر او درود می فرستند .»

 

 

در زیر چند حدیث راجع به عیادت بیمار آورده شده است:

 حدیث (1) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 عائِدُ المَریضِ یَخوضُ فِى الرَّحمَةِ؛
 عیادت کننده از بیمار، در رحمت خدا غوطه ‏ور مى ‏شود.

نهج الفصاحه ص562 ، ح1927

 حدیث (2) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 عائدُ المَریضِ فی مَخْرَفَةِ الجنة حتى یَرْجِع‏
 عیادت کننده از بیمار، در بستان بهشتی است تا زمانی که باز می گردد

لسان العرب ج‏9، ص 64

 حدیث (3) امام صادق علیه‏السلام :
مَن عادَ مَریضا شَیَّعَهُ سَبعونَ أَلفَ مَلَکٍ یَستَغفِرونَ لَهُ حَتّى یَرجِعَ إِلى مَنزِلِهِ؛
 هر کس به عیادت بیمار برود، هفتاد هزار فرشته او را مشایعت مى ‏کنند و برایش آمرزش مى ‏طلبند تا آن گاه که به منزل خود برگردد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج3، ص120، ح2

حدیث (4) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 إِنَّ اللّه‏َ تعالى یَقولُ یَومَ القیامَةِ: یَابنَ آدَمَ مَرِضتُ فَلَم تَعُدنى! قالَ: یا رَبِّ کَیفَ أَعودُکَ وَأَنتَ رَبُّ العالَمینَ؟! قالَ: أَما عَلِمتَ أَنَّ عَبدى فُلانا مَرِضَ فَلَم تَعُدهُ؟! أَما عَلِمتَ أَنَّکَ لَو عُدتَهُ لَوَجَدتَنى عِندَهُ؟؛

خداى تعالی در روز قیامت مى‏ فرماید: اى پسر آدم! من بیمار شدم اما عیادتم نکردى؟ عرض مى‏ کند: پروردگارا چگونه تو را عیادت کنم حال آن‏که تو پروردگار جهانیانى؟ مى‏ فرماید: مگر ندانستى که فلان بنده ‏ام بیمار شد و عیادتش نکردى، مگر نمى‏ دانستى که اگر به عیادتش روى، مرا نزد او مى ‏یابى؟

 نهج الفصاحه ص311 ، ح775

حدیث (5) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 عُدْ مَنْ لَا یَعُودُکَ وَ أَهْدِ إِلَى مَنْ لَا یُهْدِی إِلَیْک‏
از کسى که به عیادت تو نمى ‏آید عیادت کن و به کسى که به تو هدیه نمى ‏دهد، هدیه بده.

من لا یحضره الفقیه ج‏3، ص 300 ، ح4076 {شبیه این حدیث در نهج الفصاحه ص564 ، ح1935 }
حدیث (6) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

 للمسلم على المسلم خمس:
یسلّم علیه إذا لقیه و یجیبه إذا دعاه و یعوّده إذا مرض و یتبع جنازته إذا مات و یحبّ له ما یحبّ لنفسه.

 مسلمان بر مسلمان پنج حق دارد
 وقتى ببیندش به او سلام کند و وقتى بخواندش بپذیرد و وقتى بیمار شد عیادتش کند و وقتى بمیرد جنازه ‏اش را تشییع کند و هر چه براى خویش بخواهد براى او بخواهد.

نهج الفصاحة ص 634 ، ح‏2272

حدیث (7) امام صادق علیه ‏السلام :
مَولى لِجَعفَرِبنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام مَرِضَ بَعضُ مَوالیهِ فَخَرَجنا إِلَیهِ نَعودُهُ وَ نَحنُ عِدَّةٌ مِن مَوالى جَعفَرٍ فَاستَقبَلَنا جَعفَرٌ علیه‏ السلام فى بَعضِ الطَّریقِ فَقالَ لَنا أَینَ تُریدونَ؟ فَقُلنا: نُریدُ فُلانا نَعودُهُ فَقالَ لَنا: قِفوا، فَوَقَفنا، فَقالَ: مَعَ أَحَدِ کُم تُفّاحَةٌ أَو سَفَرجَلَةٌ أَو اُترُجَّةٌ أَو لُعقَهٌ مِن طیبٍ أَو قِطعَة ٌ‏مِنْ‏ عودِ بُخورٍ؟ فَقُلنا: ما مَعَنا شَىْ‏ءٌ مِن ْ‏هذا، فَقالَ: أَما تَعلَمونَ أَنَّ المَریضَ یَستَریح ُ‏إِلى کُلِّ ما اُدخِلَ بِهِ‏ عَلَیهِ؛
    
 یکى از وابستگان امام صادق علیه‏ما السلام گوید: یک نفر از یاران حضرت بیمار شد و ما عده ‏اى از یاران امام براى عیادت او بیرون رفتیم. در راه با حضرت صادق علیه ‏السلام روبرو شدیم. از ما پرسیدند: کجا مى‏ روید؟ عرض کردیم به عیادت فلانى مى ‏رویم. فرمودند: بایستید. ما ایستادیم. حضرت فرمودند: آیا سیبى، بهى، تُرنجى، کمى عطر یا قطعه ‏اى عود با یکى از شما هست؟ عرض کردیم: از این چیزها با خود نداریم. حضرت فرمودند: مگر نمى‏ دانید که بیمار از این که چیزى برایش ببرند، آرامش مى‏ یابد.

  کافى(ط-دار الحدیث) ج5، ص317

حدیث (8) انس :
کانَ رَسولُ اللّه صلى الله علیه و آله اِذا فَقَدَ الرَّجُلَ مِنْ اِخْوانِهِ ثَلاثَةَ اَیّامٍ سَأَلَ عَنْهُ، فَاِنْ کانَ غائِبا، دَعا لَهُ وَ اِنْ کانَ شاهِدا زارَهُ وَ اِنْ کانَ مَریضا عادَهُ؛
   
 رسول اکرم صلى الله علیه و آله هرگاه یکى از اصحاب خود را سه روز نمى دیدند از حال او جویا مى شدند، آنگاه اگر در سفر بود، دعایش مى کردند و اگر در شهر بود به دیدارش و اگر مریض بود، به عیادتش مى رفتند.

مکارم الاخلاق ص 19

حدیث (9) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :
 قال الله عز و جل مَن مَرضَ ثَلاثاً فَلَم یَشُکُ إلَی أحَدٍ مِن عوادِهِ أبدَلتُهُ لَحماً خَیراً مِن لَحمِهِ وَ دَماً خَیراً مِن دَمِه

 خداوند عز و جل فرمود هر که سه روز بیمار شود و به هیچ یک از عیادت کنندگانش شکایت نکند گوشت و خونی بهتر از آنچه دارد جایگزینش می کنم

 کافی(ط-دار الاسامیه) ج3، ص 115 ، ح1

 

منبع:hawzah.net