دلایل وجود شب قدر در ماه رمضان چیست؟

حجت الاسلام والمسلمین انصاریان به این پرسش که دلایل وجود شب قدردر ماه رمضان چیست؟ این گونه پاسخ داده است:

یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم[1] الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم » ; ای کسانی که ایمان آورده اید، روزه بر شما واجب شده است، همان گونه که در امت های پیشین بر ایشان واجب شده بود . (بقره 183)


روزه سرچشمه تقوی و پرهیزکاری:
«لعلکم تتقون » (روزه بگیرید) تا شاید پرهیزکار باشید (بقره 183) .


هدف از تشریح روزه:
«و لتکملو العده و لتکبروا الله علی ما هداکم و لعلکم تشکرون » (بقره 185)


فضیلت ماه مبارک رمضان:
ماه رمضان از دو جهت حرمت دارد: مربوط به خود ماه مبارک و دیگری مربوط به قرآن کریم .
همچنین در این ماه دو نوع حفظ و صیانت وجود دارد . 1 . مربوط به حفظ انسان از وسوسه های شیطان 2 . حفظ انسان از گرفتاری به عذاب الهی .


در این ماه دو نعمت وجود دارد: 1 . گشوده شدن درهای بهشت 2 . آرامش جان و روح انسان .


در این ماه دو هدیه به انسان ها داده می شود: 1 . خواب روزه دار عبادت است 2 . سکوت و خاموشی او تسبیح است .

  دلایل وجود شب قدر در ماه رمضان چیست؟ 

 

دو فرح و شادمانی روزه دار دارد: 1 . هنگام صرف افطار 2 . هنگام ملاقات با خدا . [2]


شب قدر
شب قدر یکی از شب های ماه رمضان است که قرآن کریم یک باره در آن شب بر قلب پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نازل شده است . سر این که شب نزول قرآن را شب قدر نامیده اند آن است که قدر به معنی اندازه گیری است و شب قدر، شب اندازه گیری است که خداوند در آن شب حوادث یک سال را از آن شب تا شب قدر سال آینده تقدیر می کنند: زندگی، مرگ، رزق و ضیق آن، سعادت و شقاوت و . . . پس در هر ماه رمضان از سال، شب قدر هست که در آن شب، امور سال آینده تا شب قدر سال بعد، اندازه گیری و مقدر می شود . [3]

---

[1] دیدار آشنا :: آذر 1381، شماره 30 > هزار نکته باریک تر ز مو اینجاست
[2] هزار و یک نکته از قرآن کریم، اکبر دهقان، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ص 289 .
[3] همان، ص 391 .
منبع:shafaqna.com

شرح دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان

شرح دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان

 

اللهمّ وفّر حظّی فیهِ من النّوافِلِ                         خدایا زیاد کن بهره مرا در آن از اقدام به مستحبات

واکْرِمْنی فیهِ بإحْضارِ المَسائِلِ                            و گرامی دار در آن به حاضر کردن      

وقَرّبِ فیهِ وسیلتی الیکَ من بینِ الوسائل           و یا داشتن مسائل و نزدیک گردان در آن وسیله‌ ام به سویت از میـان   

یا من لا یَشْغَلُهُ الحاحُ المُلِحّین                            وسیله‌های آنکه سرگرمش نکند اصرار و سماجت اصرارکنندگان

 

شرح دعا

نمازهای نافله

در شبانه روز برای نمازهای یومیه، نمازهای نافله وجود دارد که انسان به وسیله آن‌ها می‌تواند به خداوند (عزوجل) بیش از پیش تقرب جوید چرا که نمازهای نافله، نمازهای اضافه بر نمازهای واجب در شبانه روز می‌باشند که ضعف‌های نمازگزار در نمازهای واجب را از نظر توجه و حضور قلب در نماز به سوی خالق یکتا جبران می‌نمایند.

 

کیفیت نمازهای نافله

نمازهای نافله غیر از روز جمعه سی و چهار رکعت است که هشت رکعت آن نافله ظهر و هشت رکعت آن نافله عصر و چهار رکعت آن نافله مغرب و دو رکعت آن نافله عشا و یازده رکعت نافله شب (که هشت رکعت آن به عنوان نافله شب و دو رکعت شفع و یک رکعت وتر بوده) و دو رکعت نافله صبح می‌باشد که در روز جمعه نافله ظهر و عصر هر کدام ده رکعت می‌شود.

 

شب قدر در نگاه علامه طباطبایى

شب قدر در نگاه علامه طباطبایى

 

آنچه در پیش رو دارید بحثى پیرامون شب قدر بر اساس نظرات مرحوم علامه طباطبایى در تفسیر شریف المیزان است که در دو سوره « قدر» و «دخان‏» مطرح گردیده است.

 

شب قدر یعنى چه؟

مراد از قدر، تقدیر و اندازه ‏گیرى است و شب قدر شب اندازه ‏گیرى است و خداوند متعال در شب قدر حوادث یک سال را تقدیر می ‏کند و زندگى، مرگ، رزق، سعادت و شقاوت انسانها و امورى ازاین قبیل را دراین شب مقدر می ‏گرداند.

 

شب قدر کدام شب است؟

در قرآن کریم آیه‏ اى که به صراحت ‏بیان کند شب قدر چه شبى است دیده نمی ‏شود. ولى از جمع‏ بندى چند آیه از قرآن کریم می ‏توان فهمید که شب قدر یکى از شب‏هاى ماه مبارک رمضان است. قرآن کریم از یک سو می ‏فرماید: « انا انزلناه فى لیله مبارکه‏.»( دخان / 3 ) این آیه گویاى این مطلب است که قرآن یکپارچه در یک شب مبارک نازل شده است و از سوى دیگر می ‏فرماید: « شهررمضان الذى انزل فیه القرآن‏.»( بقره / 185) و گویاى این است که تمام قرآن در ماه رمضان نازل شده است.

 

و در سوره قدر می ‏فرماید: «انا انزلناه فى لیله القدر.» (قدر/1) از مجموع این آیات استفاده می ‏شود که قرآن کریم در یک شب مبارک در ماه رمضان که همان شب قدر است نازل شده است. پس شب قدر در ماه رمضان است. اما این که کدام یک از شب‏هاى ماه رمضان شب قدر است، در قرآن کریم چیزى برآن دلالت ندارد. و تنها از راه اخبار می ‏توان آن شب(شب قدر) را معین کرد.

شرح دعای روز بیست و هفتم

شرح دعای روز بیست و هفتم

 

اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیْلَةِ القَدْرِ                       خدایا روزی کن مرا در آن فضیلت شب قدر را

 وصَیّرْ أموری فیهِ من العُسْرِ الی الیُسْرِ             و بگردان در آن کارهای مرا از سختی به آسانی

واقْبَلْ مَعاذیری                                                 و بپذیر عذرهایم

وحُطّ عنّی الذّنب والوِزْرِ                                      و بریز از من گناه و بار گران را

یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین                                    ای مهربان به بندگان شایسته خویش

 

اللهم ارزقنی فیه فضل لیله القدر

فضیلت شب قدر

خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: ”لیله‌القدر خیر من الف شهر”‌(قدر ،3) یعنی ”شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است”‌ چرا که در شب قدر قرآن نازل گردید ”انا انزلناه فی لیله القدر”‌(قدر ،1) یعنی ”ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم”‌ و در این شب سرنوشت انسان‌ها رقم می‌خورد و فرشتگان در این شب به زمین تنزل می‌کنند ”تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر”‌(قدر ،4) یعنی ”ملائکه و روح به اذن ذات اقدس پروردگار از (برای) هر امر و فرمانی در (این شب) نازل می‌گردند”‌ و این شب تا صبحگاه سلامت و رحمت است ”سلام هی حتی مطلع الفجر”‌(قدر ،6) ”این شب تا صبحگاه رحمت و تحیت و سلامت است”‌ که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم آن فضیلتی را که شب قدر دارد و با توجه به آیات بالا بیان گردید نصیب ما گرداند.

امن یجیب؛ دعای همیشه مستجاب

امن یجیب؛ دعای همیشه مستجاب

 

« أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ »3

مقصود از اجابت مضطر در هنگام دعا، اجابت دعا و برآوردن حاجت است زمانی که از سوی شخص دعا کننده،حقیقت دعا و
مسألت تحقق یابد. زیرا تا زمانی که انسان در تنگنای اضطرار قرار نگیرد طلب و درخواست حقیقتاً از سوی او تحقق پیدا نمی‌کند.  در آیه ی شریفه اجابت با کلمه «إِذَا دَعَاهُ» مقید شد تا بفهماند دعا کننده باید فقط خدا را بخواند و این امر زمانی تحقق می‌یابد که از تمامی اسباب ظاهری قطع امید کند و قلب او تنها به پروردگار تعلق یابد چراکه اگر به اسباب ظاهری امید بسته باشد دیگر او را نخوانده و غیر او را صدا زده است.
زمانی که در دعا صادق باشی بدان که پروردگار اجابت میکند
زمانی که در دعا صادق باشد یعنی حقیقتاً بخواهد و فقط او را صدا بزند حق تعالی اجابت کرده و آنچه  او را به اضطرار کشانده برطرف می‌کند  همانگونه که خود فرموده « ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» 4 پس هیچ شرطی برای اجابت دعا قرار نداده جز این که حقیقتاً درخواست شود و فقط از او درخواست شود. « وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ.»5  آیات بسیاری بیانگر این حقیقت است که انسان در هنگام اضطرار مانند سوار شدن بر کشتی در هنگام غرق شدن در آن لحظه به هیچ سببی دسترسی ندارد با اخلاص خدا را می‌خواند و پاسخ می‌شنود.

---

1- المیزان ج15 ص340

2- المیزان ج15ص380

3- نمل:27/62

4- مومن:40/60

5-  بقره:2/186

6- المیزان ج15ص382-383

دعای بیست و ششم

دعای بیست و ششم 

 

اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْکوراً                                  خدایا قرار بده کوشش مرا در این ماه قدردانـی شده

و ذَنْبی فیهِ مَغْفوراً                                                        و گناه مرا در این ماه آمرزیده

و عَملی فیهِ مَقْبولاً                                                        کردارم را در آن مورد قبول

و عَیبی فیهِ مَسْتوراً                                                      و عیب مرا در آن پوشیده‌

یا أسْمَعِ السّامعین                                                       شنواترین شنوایان

 

«اللهمّ اجْعَل سَعْیی فیهِ مَشْکوراً»

در این بخش از دعا می‌خوانیم، خدایا سعی و تلاش ما در ماه رمضان را بپذیر! واژه «مشکوراً» به معنای «تشکر کن» است و مقصود آن در این دعا «بپذیر» و «قبول کن» است.

وی می‌افزاید: آدم زحمت می‌کشد و روزه می‌گیرد، گرسنه و تشنه می‌شود؛ اما غذا و آب نمی‌خورد و کم خوابی ماه رمضان را تحمل می‌کند و اگر خدا تلاش‌های ما را قبول نکند، کاری از ما ساخته نیست. اگر زحمتی و رنجی کشیده شود و حاصلی در پی نداشته باشد، اتفاق ناگواری افتاده است.

اگر عمل انسان و سعی و تلاش او مورد رضایت خدا قرار بگیرد و پروردگار به عین عنایت در آن بنگرد و از او بخرد، چنین عملی «سعی مشکور» است یعنی سعی که سپاس الهی و تشکر را به همراه دارد

گاهی ما باید غصه‌ی این مطلب را بخوریم که نکند اعمال ما را آفت بزند. مثلاً یک غیبت می‌تواند تمام زحمات ما را هدر دهد. اگر غیبت کنید 40 روز اعمال خوب شما در نامه اعمال شخص غیبت شونده نوشته می‌شود و اگر عمل خوبی نداشته باشید، گناهان آن شخص در نامه اعمال شما نوشته می‌شود. این روایت از معصوم (ع) است.

چرا سورة بقره،‌بزرگترین سورة قرآن شده است؟

 

  چرا سورة بقره،‌بزرگترین سورة قرآن شده است؟ 

 

با توجه به این که هر سوره، هدف مشخص و معینی را دنبال می کند و آیات آن، همچون زنجیره ای به هم پیوسته است و سلسله وار در راستای همان هدف کلی نقش ایفا می کند، این مطلب به دست می آید که ممکن است دلیل کوچکی یا بزرگی سوره ها از جمله سورة بقره، اتمام سریع بیان و القای هدف در سوره های کوچک و نیازمندی به کلام و گفتار مفصل و وسیع برای رسیدن به هدف و مقصود در سوره های طولانی و بزرگ تر باشد. البته می توان فواید دیگری را برای کوچکی و یا بزرگی سوره ها بر شمرد مثل تنوع و تسریع یادگیری سوره های کوچک به ویژه در ابتدای بعثت که اغلب مردم خواندن و نوشتن نمی دانستند به راحتی سور کوچک را می آموختند و حفظ می کردند.

بنابراین، از آن جا که سوره های طولانی مثل بقره،‌ آل عمران و... در اواخر بعثت نازل شده اند، نسبت به سوره هایی که در ابتدای بعثت نازل شده اند، طولانی تر و مفصل تر هستند.
 
پی نوشت:
[1] . طباطبایی،  سید محمد حسین، قرآن در اسلام، مشهد، انتشارات طلوع، ‌بی تا، ص 183، 186.

دعای روز بیست‌وپنجم

دعای روز بیست‌وپنجم

 

اللّهمّ اجْعَلْنی فیهِ محبّاً لأوْلیائِکَ                    خدایا قرار بده در این روز دوست دوستانت

ومُعادیاً لأعْدائِکَ                                              و دشمن دشمنانت

مُسْتَنّاً بِسُنّةِ خاتَمِ انْبیائِکَ                              و پیرو راه و روش خاتم پیغمبرانت

یا عاصِمَ قُلوبِ النّبیین                                     ای نگهدار دل‌های پیامبران

شیطان هم برای خود یاران و پیروانی دارد که به وسیله آن‌ها وسوسه‌ها و خطوات خود را به نسل آدم ابوالبشر و جنیان تلقین می‌کند . چنانچه خداوند در قرآن می‌فرماید: ”‌‌وان الشیاطین لیوحون الی اولیاءهم یعنی ”‌به درستی که شیاطین (جن و انس) سخت به دوستان و پیروان خود وسوسه کنند تا با شما به جدال و منازعه برخیزند”‌‌

 

اللهم اجعلنی فیه محبا لاولیاءک و معادیا لاعداءک

حدیث است که به حقیقت ایمان نمی‌رسید مگر آنکه نزدیک‌ترین خویشان خود را برای خدا دوست نداشته باشید، چون متدین نیست و دورترین افراد را برای اینکه متدین است، دوست داشته باشید.

امام باقر (ع) به شخصی فرمودند؛ «اگر اراده کردی که بفهمی بهشتی و یا جهنمی هستی، به قلبت مراجعه کن، اگر دیدی اهل طاعت را دوست داری، اهل بهشت و اگر اهل گناه را دوست داری، اهل جهنم هستی و انسان در قیامت با کسی که او را دوست دارد، محشور می‌شود.»

از زمان خلقت حضرت آدم ابوالبشر(علیه‌السلام) شیطان تنها کسی بود که به نافرمانی از ذات اقدس الهی اراده نموده و با تکبر و غرور خود به سرمنشأ دشمنی با خداوند معروف گردید

 

علل ختم پیامبران

علل ختم پیامبران

 

 

آیا قبل از نوح پیغمبر دیگری نبود؟

قبل از نوح پیغمبر بود ولی کتاب و قانون نبود.

 

پیغمبران که وظیفه شان منحصر به این نیست که قانون اجتماعی برای مردم بیاورند. اولین وظیفه ی پیغمبران این است که مردم را به خدا دعوت کنند. پیغمبرانی بودند که مردم را به خدا دعوت میکردند، در همان زندگانی بسیط به عبادت و پرستش خدا دعوت میکردند و تکالیف از نوع عبادات بود. پیغمبرانی که مردم را به مبدأ و معاد دعوت میکردند و یک سلسله دستورهای فردی و اخلاقی و عبادی به مردم میدادند.

 

کان الناس امه واحده: مردم در یک دورهای واحد و یکنواخت بودند، بدون اختلاف و بدون اینکه احتیاج به قانونی داشته باشند که در روابط اجتماعی آنها رفع اختلافات بکند. بعد اختلاف و تفاوت میان آنها پیدا شد و خداوند پیغمبران صاحب کتاب را که از نوح شروع میشوند فرستاد.

 

آیه ای از قرآن هست که میفرماید:

پیغمبران را فرستاد و با آنها کتاب و قانون فرستاد تا آن کتاب و قانون در میان مردم حاکم باشد. از این جا به بعد، قرآن یک اختلاف ثانوی را بیان میکند و میگوید بعد از آنکه قانون اجتماعی در میان مردم آمد تا حل کنندة اختلافات اجتماعی آنها باشد و عدالت را در میان مردم بر پا کند، جلوی ظلم ظالم را بگیرد، به مظلوم کمک کند و حسن روابط اجتماعی ایجاد بکند، آری بعد که قوانین آسمانی آمد خود اینها موضوع یک اختلاف دیگر در میان افراد بشر شد، اختلافات مذهبی. این اختلاف دوم را قرآن کریم چنین بیان میکند: اختلاف دوم که اختلاف در خود دین است از ناحیهی صاحبان اغراض و هوا و هوس پیدا شد، از روی جهل و نادانی و قصور نبود این جور نبود که چون نمیدانند اختلاف میکنند، بلکه میدانند و اختلاف میکنند، میدانند و حقیقت را کتمان میکنند، میدانند یک چیزی اضافه میکنند.

دعای روز بیست و چهارم

دعای روز بیست و چهارم 

 

اللهم انی اسئلک فیه ما یرضیک               خدایا در این روز از تو درخواست می‌کنم آنچه را که رضای تو در اوست

و اعوذ بک ممّا یۆذیک                                 و به تو پناه می‌برم از آنچه تو را پسند است،

واسئلک التوفیق فیه                                و از تو توفیق می‌خواهم که دراین روز به فرمان تو باشم

لأنْ أطیعَکَ و لا اعصیک                             و هیچ نافرمانی نکنم

یا جواد السائلین                                     ای عطا بخش سوال‌کنندگان

اگر می‌خواهید بدانید که خدا از شما راضی هست یا نه، ببینید خودتان در ته دل از خدا راضی هستید؟ اگر راضی باشید، خدا هم از شما راضی است

 

شرح فرازهای دعا

اللهم انی اسئلک فیه ما یرضیک ؛ منظور از ما یرضیک چه می باشد؟

در این دعا از خداوند خواستاریم که به ما توفیق دهد آنچه را که رضایت او در آن است انجام دهیم، حال می خواهیم بدانیم که رضایت خداوند در چه چیزی می باشد؟ و چه چیزهایی موجب رضایت پروردگار عالمیان می گردد؟ که باید در جواب بگوییم هر عملی را که خداوند انسانها را به انجام آن امر فرموده است: موجبات رضایت خداوند از بندگان است که اگر بنده ای به آن دستورات عمل نماید رضایت خداوند را برای خود واجب نموده و اگر نافرمانی از آن دستورات نماید خشم و غضب الهی را بر خود واجب نموده است.

اگر می‌خواهید بدانید که خدا از شما راضی هست یا نه، ببینید خودتان در ته دل از خدا راضی هستید؟ اگر راضی باشید، خدا هم از شما راضی است.

حدیث داریم که شما مانند بیمار هستید و خدا مانند دکتر و طبیب. همانطور که دکتر هر چه بگوید، بیمار می‌پذیرد، خدا هر چه به ما داد، ما هم باید رضایت داشته باشیم.

امام موسی بن جعفر علیه السلام در حدیثی فرمودند: ”‌ان الله حرم الجنه علی کل بذی قلیل العیاء لایبالی ما قال و ما قیل فیه”‌یعنی ”‌خداوند بهشت را حرام نموده بر کسانی که دارای زبانی فحاش اند و حیای آنها کم است، باک ندارند از اینکه خودشان چه می گویند و باک ندارند که درباره آنان چه گفته می شود"