خواص ذکر تسبیحات اربعه در نماز |
ذکر تسبیحات اربعه
معجزات و فواید تسبیحات اربعه
در رکعت سوم و چهارم نمازهای واجب، ذکر تسبیحات اربعه تشریع شده است. به ذکر «سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الّا و اللّه اکبر»، تسبیحات اربعه گفته می شود. در این مقاله در خصوص چیستی، احکام و فضائل گفتن تسبیحات اربعه اشاره شده است.
تسبیحات اربعه چیست؟
تسبیحات اربعه، چهار ذکری است که در نمازهای روزانه سه یا چهار رکعتی و در برخی اذکار خوانده میشود. این چهار ذکر عبارتند از: « سُبْحانَ اللهِ، وَ الْحَمْدُ لِلهِ، وَ لا إلهَ إلاّ اللهُ، وَ اللهُ أکْبَرُ» (ترجمه: پاک و منزّه است خداوند، و ستایش مختصّ خداست، و معبودی جز خدا نیست، و خداوند بزرگتر است).
چرا تسبیحات اربعه می گویند؟
در حدیثی که در بیان راز چهار بخش بودن تسبیحات اربعه آمده گفته شده است چهار بخش بودن، واقعیتی خارجی است که عرش خداوند و آنچه پایینتر قرار دارد همه بدان انتظام یافته اند، زیرا در سبب چهارگوشه بودن کعبه و بنای آن بر چهار دیوار آمده است که: "بیت المعمور" در آسمان دارای چهار گوشه است به علت این که عرش الهی چهار ضلع و چهار جهت دارد و چهار ضلعی بودن عرش بدان سبب است که تسبیح چهار تاست؛ یعنی "سبحان الله، والحمد لله، و لا اله الّا الله، و الله اکبر".
آنچه از این تعلیل استفاده میشود این است که تسبیح جامعِ حمد، تهلیل و تکبیر درای وجودی خارجی و اثری عینی است و بر عرش الهی که- اوامر و نواهی از آنجا برخاسته – پیشی دارد و سبب شده که عرش همانند آن شکل بگیرد. برای هر یک از ضلعهای عرش حکمی ویژه است گرچه همه اضلاع آن به عنوان عرش، وجود جمعی واحدی دارند که شکاف و گسستگی در بین آن نیست. "
آنچه از این تعلیل استفاده میشود این است که تسبیح جامعِ حمد، تهلیل و تکبیر درای وجودی خارجی و اثری عینی است و بر عرش الهی که- اوامر و نواهی از آنجا برخاسته – پیشی دارد و سبب شده که عرش همانند آن شکل بگیرد. برای هر یک از ضلعهای عرش حکمی ویژه است گرچه همه اضلاع آن به عنوان عرش، وجود جمعی واحدی دارند که شکاف و گسستگی در بین آن نیست.
گفته شده که الحمدلله اشاره به توحید افعالی و لااله الا الله اشاره به توحید صفاتی و اسمائی و الله اکبر اشاره به توحید ذاتی دارد و سبحان الله ابتدای تسبیحات بیانگر تنزیه خداوند از تمامی این مراتب تصور شده می باشد . و چون سوره حمد نیز به نوعی مشتمل بر این توحیدات ثلاثه است این تسبیحات می توانند در رکعات سوم و چهارم ، جایگزین سوره حمد گردند.
تعداد واجب تسبیحات اربعه در نماز:
بعضی از مراجع معتقدند که تسبیحات اربعه در هر رکعت باید سه بار تکرار شود و بعضی دیگر معتقدند که گفتن یک بار تسبیحات اربعه هم کافی است.