ریشه پریشانی زندگی ها
دلهای ما ظرف است برای خواسته های خدا
در کتاب اصول کافی روایتی را امام باقر(علیه السلام) از وجود نازنین پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) نقل می کنند که خداوند متعال می فرماید:
وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی وَ عَظَمَتِی وَ کِبْرِیَائِی وَ نُورِی وَ عُلُوِّی وَ ارْتِفَاعِ مَکَانِی لَا یُؤْثِرُ عَبْدٌ هَوَاهُ عَلَى هَوَایَ إِلَّا شَتَّتُّ عَلَیْهِ أَمْرَهُ وَ لَبَّسْتُ عَلَیْهِ دُنْیَاهُ وَ شَغَلْتُ قَلْبَهُ بِهَا وَ لَمْ أُؤْتِهِ مِنْهَا إِلَّا مَا قَدَّرْتُ لَهُ
به عزت و جلالم و عظمت و کبریایی و نور و علو برتری موقعیتم قسم، هرگز بنده ای خواست خود را بر من مقدم نمیکند مگر آنکه امورش را پریشان و دنیایش را بهم ریخته، وقلبش را به آن (دنیا) مشغول کرده و از دنیا به او نمی رسانم مگر آنچه برایش مقدر کرده .
در ادامه خداوند می فرماید:
وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی وَ عَظَمَتِی وَ نُورِی وَ عُلُوِّی وَ ارْتِفَاعِ مَکَانِی لَا یُؤْثِرُ عَبْدٌ هَوَایَ عَلَى هَوَاهُ إِلَّا اسْتَحْفَظْتُهُ مَلَائِکَتِی وَ کَفَّلْتُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ رِزْقَهُ وَ کُنْتُ لَهُ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَةِ کُلِّ تَاجِرٍ وَ أَتَتْهُ الدُّنْیَا وَ هِیَ رَاغِمَةٌ.
به عزت و جلالم و عظمت و کبریایی و نور وعلو برتری مقامم سوگند،هیچ بنده ای خواست من را برخواست خود مقدم نمی کند مگر اینکه ملائکه ام او را محافظت می کنند و آسمان ها و زمین را کفیل رزقش قرار می دهم و برای او برتر از تجارت هر تاجری خواهم بود و دنیا در عین تواضع بسوی او می رود.[1]
خدای سبحان در این بیان چندین قسم را بیان فرمود در حالیکه «وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدیثاً و کیست که از خداوند، راستگوتر باشد؟» [نساء87]
یعنی گفتار خداوند بدون این قسم ها هم قابل قبول می باشند اما اهمیت مطلب به قدری است که خدای سبحان شش،هفت قسم را برای تاکید مطلب آورند.
اما اینکه بنده خواسته های خود را بر خواست خدا مقدم می دارد حال آنکه قرآن می فرماید:
وَ ما تَشاؤُنَ إِلاَّ أَنْ یَشاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلیماً حَکیماً
و شما هیچ چیز را نمى خواهید مگر اینکه خدا بخواهد، خداوند دانا و حکیم بوده و هست. [انسان30]
اشکال: بابیان این آیه چطور می شود خواسته ی انسان مقدم بر خواسته ی خدا باشد درحالیکه زیر مجموعه آن است؟
جواب: مقدم شدن خواست انسان بدین معناست که انسان با اختیاری که خدای متعال به او داده کاری را انجام می دهد که مورد رضایت الهی نیست نه اینکه خارج از مشیت الهی بتواند کاری را انجام بدهد.
